Komplo teorisi, komplo teorisi, nedir bu komplo teorisi? Komplo teorisinin gercek anlamini biliyor muyuz?Orta Bir'de yazilida Komplo Teorisi konulu bir kompozisyon sorulsa iste boyle baslardim. Ben o zaman boyleydim. Ama o yasta cocuga bunu sorabilen ogretmen daha mi az sefildir? Dusunduren sorular sormayi seviyorum iste.
Politika, saka suka, hepsinde komplo teorisi heyecan veriyor. Pekiii, ya edebiyat? Edebiyatta komplo teorisi mi olurmus, diyenlere cevabim, evet. Hem de krali olur. Edebiyatin krali Shakespeare mi? O halde sahne Marlowe Teorisi'nin!
Takvimler M.S. 1564 yilini gosterdiginde dogan iki buyuk isim var Ingiliz Edebiyati'nda: Christopher Marlowe ve William Shakespeare. Shakespeare'i hepimiz biliriz, eserleri olumsuz. Marlowe'u bilmeyenlerimiz olabilir, kisaca tanitalim. 29 yasinda hayatinin ve sanatinin baharinda bir bar kavgasinda gozunden bicaklanarak olen buyuk edip. Unlu eserleri arasinda Buyuk Timurlenk, Maltali Yahudi ve Edward II sayilir. Akli basinda bircok edebiyatci Marlowe'un erken yasta olmemis olsa Shakespeare'den buyuk bir edip olacagini iddia eder. Bu gorusu reddeden uzmanlarin bir kisminin cok ilginc bir gerekcesi vardir: MarloweTeorisi, yani Marlowe=Shakespeare...
Yaklasik 200 yil once ortaya atilan bu komplo teorisine gore Marlowe en basta katiksiz bir ateisttir, dini okulda egitim almasina ragmen. Baska insanlari da dinsizlestiriyor diye tutucu kesimde dusmani coktur. Ayrica kralice adina casusluk yaptigi icin dusmani cogalir. Bir de buna kufurbaz karakterini ekleyin. Her yaptigi eylem dusman kazandirmis yani. Simdi bu kadar dusmani olan bir dahi olsaniz ne yapardiniz? Kactir yaziyor, kimdir bu Astoria Krali, diye sordunuz mu hic? Eh bir sorun artik efendim!
Bana gore Marlowe'un bir numarali eseri Dr. Faust. Faust aslen bir Cermen halk oykusudur, bizim Deli Dumrul gibi diyelim. Ilk defa adam gibi kagida doken Marlowe olmasina ragmen ondan iki asir sonra yasayan Goethe ile daha cok anilir oyku. Bunun bir sebebi Goethe'nin PR'inin iyi olmasi ise obur sebebi muhakkak oykulerin farkli sonla bitmesi olsa gerek. Bildiginiz gibi Faust bilgi okyanusunda yuzmek icin ruhunu seytana satan bir ademogludur. Iki versiyon arasindaki temel iki fark sudur: 1. Goethe'nin Faust'u merak motivasyonlu, ozunde iyi ve tahsilat gunu geldiginde pismanlikla dolan bir kurbandir. 2. Sirf bu yuzden oykunun sonunda melekler Tanri'nin emriyle onu Seytan'in elinden kurtarir, yani affa ugrar. Marlowe'da ise Dr. Faust hirs kupu bir psikopattir, tahsilat gununde af degil ceza indirimi ister: Tanrim, binlerce yil yanayim cehennemde, yeter ki sonsuza dek surmesin! 2. Af maf falan alamaz, oyle ruhunu Seytan'a satmanin sakasi olmaz, hani bir tabir vardir, bunu evde denemeyin, seklinde. Oyle ciddi biter, Faust ceza indirimi talebine bir cevap alamaz, buyuk ihtimal Allah belasini verir.
Herkesin Faust'u kendine diye bir tabir var. Faust Almanca yumruk demek oldugu icin mazoist cagrisimlar da yapsa esasen kastedilen davul musun tokmak misin, gibi bir sey olsa gerek. Ben mi? Ben Marlowe'un Faust'u diyorum, cunku Seytan'inda bir gururu var. Ruhunu sat, bilgiyi al, sonra neymis pisman olmus, melekler gelsin beni kurtarsin. Biz niye satmiyoruz o zaman? Hayir, Goethe'nin yorumu ne kadar sevgi dolu, bariscil, insani de gozukse aslinda insanlari isyana tesvikediyor, satin ruhunuzu anasini sattigimini, nasil olsa son pismanlik fayda ediyor. Benim isyanim buna.
Nerden nereye geldik bak yine. Marlowe Teorisi dogru olabilir mi? Yani Shakespeare'in eserlerinin 1590'larda, yani Marlowe oldukten sonra unlu olmasive bazi kelime demiyorum, misra demiyorum, kitalarin bire bir ayni olmasini iki sekilde yorumluyorlar: 1. Marlowe=Shakespeare. 2. Arakciydi Shakespeare. Ben nasil mi yorumluyorum? Marlowe < Shakespeare diyorum. Yo, bu iki ismin ayni ademogluna ait oldugu savina karsi cikmiyorum, ancak, bir sanatci sanatini icraettikce buyur. O bakimdan benim naciz nazarimda Shakespeare Marlowe'dan buyuktur. Ne sis yandi ne kebap boylece, dikkat ederseniz. Her kesimi kucaklayan cozumu buradan sevgiyle ilan ediyorum.
Bu vesileyle gozunden bicaklanan bir cesedi cihana Marlowe diye yutturan bilirkisi ekibini ve amirleri kralice Elizabeth'i de rahmetle aniyorum. Bu oyku filme cekilirse bir gun adi Dying for Shakespeare olsun, Elizabeth rolunde Patricia Arquette lutfen, bilirkisi ekibi rolunde Stephen Baldwin, Gabriel Byrne, Benicio del Toro, Kevin Pollock ve Kevin Spacey. Marlowe da lutfen Joaquin Phoenix (biraz da soyismi yuzunden). Reji de Jim Jarmusch lutfen. Lutfen Ozancigim senaryoya baslayalim. Gozunden bicaklanan ceset namina da John Leguizamo'yu kestirdim gozume. Hayirlisiysa olsun.
Astoria Krali Serkan
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder