27 Mart 2009 Cuma

Beyazperdenin Muhterem Alcakları


Erol Tas'in batidaki muadili Telly Savalas midir? Michael Ironside'in dogu ikizi Bilal Inci mi dediniz? Yildirim Gencer Ortadogu'nun Gene Hackman'i olabilir mi? Onder Somer Lee Van Cleef'i andirabilir, Kenan Pars'la Jack Palance'i ayni kefeye koysak, Larry Hagman da herhalde Nuri Alco olacak. Camgoz Rutger Hauer'i Huseyin Peyda diye, Ekrem Bora'yi Christopher Walken diye, kaypak Donald Pleasence'i Coskun Gogen diye tercume edersen, Huseyin Baradan da oldu olacak Gary Oldman ile eslessin. Buraya kadar tamam miyiz?

Bu isimleri bilmeyen yok. Kendi alanlarinda en tepeye cikmis insanlar, ancak bir de isimsiz kotu adamlar var, yolda gorsek hepimiz taniriz, ancak ismini bilmedigimiz veya hatirlayamadigimiz afederseniz siz sey misiniz (daha kotusu, siz sey miydiniz) diyerek, mesleginin zirvesine cikmis bu insanin kalbini kirariz. Ayip degil mi? Yazik degil mi?

Türkiye'de bu kategoriye Kazim Kartal, Danyal Topatan, Hikmet Tasdemir, Hayati Hamzaoglu, Suheyl Egriboz, Ibrahim Kurt, Cetin Basaran ve Cevdet Ozalas'i alalim. Yerimiz kisitli diyerek digerlerinden affimizi isteyelim.

Peki Hollywood'da kimdir bunlar? Iste bugunku konumuz o kufur manyaklari, nefret miknatislari, kabus bocekleri, ovgu anlaminda soyluyorum, hayvan oglu hayvanlar, cunku rollerinin hakkini da veren sanatcilardir. Evet.

Robert Davi ile baslayalim. 1951, New York Astoria dogumlu Italyan asilli sanatci 1977'de basladigi kariyerinde 100'den fazla filmde rol almis, kotu adamlarin okulu James Bond serisinde basrol oynamistir. Scarface filminde basrol bence Al Pacino'ya degil Mr. Davi'ye verilmeliydi. Latin Amerika deyince akla gelen ilk aktor olabilir. Uyusturucu baronu dedin mi odur.

Jaws lakapli 1939 Detroit dogumlu Richard Kiel da yine Jimbo ekolundendir. Muthis performansi ile iki Bond filminde rol almistir. Akromegali adi verilen hormonal hastalik yuzunden 2.17 boyundadir. Bizim Yadigar gibidir. Yasliligi zor olacaktir muhakkak. Dunyada en cok sarilmak isteyeceginiz cirkin dev olabilir. Fakat dikkat edin isirmasin eski gunlerin anisina.

Filmlerde hayvanlikta epey onde yer alip gercek hayatta bir o kadar rafine olan Clancy Brown'i animsadiniz mi? Veya ilk Highlander'da ve Shawshank Redemption'daki kabussal pislik kimdi deyiversem? O sahsin ABD'nin en iyi universitelerinden birinden mezun oldugunu, annesinin piyanist/bestekar, babasi ve dedesinin Ohio senatoru oldugunu, halen SungerBob'da Mr. Krabs'e sesini verdigini, itiraf edin, hesaba katmamistiniz. Sanat baska bi sey.

Elvis bir sarkisinda der ki cennete hic gitmedim ama Oklahoma'ya gittim. O vakit Oklahoma dogumlu Cherokee kanli Wes Studi'yi konuk edelim masamiza. Ingilizceyi okulda ogrenen Studi gelmis gecmis bir numarali Geronimo'dur ama ben onu hep Son Mohikan'daki muthis Magua kiniyle hatirlayacagim. Oyle kini bence romanin yazari Cooper dahi tahayyul edememistir. Gercek hayatta saci vardir ve kisadir (saci). Studi'yi kastediyorum.

Gercek adi Yang Sze olan Bolo Yeung kung fu ogrenimini anavatani Cin'de tamamladiktan sonra bir firsatini bulunca komunist Cin'den Hong Kong'a yuzerek kacmistir. Winston sigarasi reklami cekerken tanistigi Bruce Lee onu cok sevmis, Ejder'in Uc Fedaisi filminde ona bas kotu rolu vermistir. Kan Sporu'nda memelerini hoplatan azman tiplemesiyle gonullere kazinan Yeung, Ozan gibi bir tai chi chuan ustadidir, sukunet onun gobek adidir.

Peter Stormare'nin ismine ve tipine bakarak Italyan oldugunu sandiniz, oysa o Isvecli ve sohretini Tokyo'daki Shakespeare performansina borclu. Ozgun bir sahis ki ozgun filmlerde rol almis: Awakenings, Fargo, Playing God, Million Dollar Hotel, Dancer in the Dark, Windtalkers birkac ornek. Constantine filminde bir seytan rolu kesiyor, Robert De Niro ile depisir. The Big Lebowski'deki nihilist pornocuyu saymama gerek var mi bilmiyorum.

Liste uzun ama biz gercek bir sinema emekcisi olan Henry Silva ile veda edelim. 1928 dogumlu Silva Italyan - Porto Riko kirmasi. Sinema egitimini bulasik yikayarak finanse eden sanatci o kadar cok filmde oynamis ki, pes. Bir insan Oceans Eleven filminin hem 1960 hem 2001 versiyonunda oynar mi? Bu oynamis. Ne San Fransisko Sokaklari kurtulmus elinden, ne Cannonball Run, ne Supermen ne Batman. Cok dayak yemis kamera onunde ama parayi da kapmistir tahmin ediyorum. Bir de bu genelde arkada dururdu kavgalarda.

Bu bir hurmet borcudur. Bu yazida ismi gecen sanatcilar iskalanmayi hic mi hic haketmeyen isimlerdir. Ama Turk olsun ama yabanci. Benim gonlumun bir numarali kotu adami Christopher Walken'dir. Basta Mr. Walken olmak uzere, dikkatli baktiginizda sinemanin tum kotu adamlarinda farkedeceginiz ortak bir ozellik vardir: Hepsinin tedaviye, sefkate ihtiyaci vardir. Rollerini kastediyorum tabii, gercek hayatta tanimiyorum. Fakat o sefkatten yoksun kalmasalar tanisamayacaktik. Ellerinizden opuyorum muhterem alcaklar...

Astoria Krali Serkan